ΓΑΛΑ: Από τη στρούγκα του τσοπάνη στο μαγειρειό της νοικοκυράς…

Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη

Dr. Κοινωνικής Λαογραφίας

Καλέ θεούλη,

εμείς είμαστε καλά.

Κάνε, καλέ θεούλη

να ‘χουν όλα τα παιδάκια

ένα ποταμάκι γάλα,

μπόλικα αστεράκια,

μπόλικα τραγούδια

Κάνε, καλέ θεούλη,

να ΄ναι όλοι καλά,

έτσι που κι εμείς να μη ντρεπόμαστε

για τη χαρά μας…»

[από το «Πρωινό άστρο»  του Γιάννη Ρίτσου]

«Όποιος έχει ζωντανά, είναι ζωντανός!»

    O πατέρας μου έλεγε τη φράση αυτή πολλές φορές. Γεννημένος στα Βλυζιανά, ένα ορεινό χωριό του Ξηρομέρου, από παιδί ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία. Μια πολύ κουραστική εργασία και μάλιστα με τις συνθήκες της εποχής του… Ωστόσο,  εκτιμούσε τα καλά της!

     Ζωντανά  ή πράματα ήταν το κοπάδι γίδια που είχε. Αυτά του έδιναν το γάλα, το κρέας, το μαλλί τους…

    Θα αναφέρω επίσης  κάποια άλλα ενδεικτικά λόγια του πατέρα:

«Εμείς δεν πεινάσαμε! Είχαμε το γάλα, το τυρί μας, το κρέας… Δεν είδαμε πείνα! Στην Αθήνα πείνασε ο κόσμος…».

Αυτά έλεγε αναφερόμενος …….

Read Full Post »

ΕΥΧΕΣ

Read Full Post »

Ο ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΑΚΟΥ, ΕΚΔΗΛΩΣΗ της ΕΝΩΣΗΣ ΑΣΤΑΚΗΝΩΝ, ΑΘΗΝΑ 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013

…..Kι ανάμεσα στις σχισμές του βουνού, κοντά σε δυό θεόρατες σπηλιές, άσπριζε τοίχος ανθρώπινος, με το καμπαναριό ψηλά, και με την καφετιά δίφυλλη πόρτα της Παναγιάς!… Mοναδική εκκλησία χτισμένη σε σπηλιά κ’ η Aγία Tράπεζά της μέσα σε υγρή κόχη, φωτίζεται απόκοσμα από τις χαραμάδες των βράχων, και πίσω της, ακόμη βαθύτερη σπηλιά, χώνεται στον κόκκινο γρανίτη και περπατάει φιδωτά στα σπλάχνα του… για να φέρη, από θέλημα υπεράνθρωπο, τον ελεύθερο αέρα στους σκλαβωμένους Tιτάνες!… Eκεί μέσα, στα σπλάχνα της γης, βρέθηκε η όμορφη εικόνα της Παναγιάς, από τσοπάνους του Θεού που κάποτε σε χρόνια πονηρά κρύβονταν αυτού και κούρνιαζαν για να γλυτώσουν την αλλοπιστία των Οθωμανών. K’ έλεγαν οι παλιοί του τόπου μας, μέχρι να φανερωθή η Παναγιά, κάθε Δεκαπενταύγουστο ένας στοιχειωμένος ταύρος έβγαινε στην είσοδο της σπηλιάς και ξεσήκωνε τους ξωμάχους με το μούγκρισμά του…

απόσπασμα από το βιβλίο του Οδυσσέα Ζούλα“ Ιστορίες από τον Αστακό”

Μια ακόμα ποιοτική εκδήλωση διοργάνωσε σήμερα το πρωί Κυριακή 7 Απριλίου 2013, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Ξενοδοχείου «Αμαλία» στο Σύνταγμα, η Ένωση Αστακηνών Αθήνας.

Στον πολύ όμορφο και ζεστό χώρο πραγματοποιήθηκε μία από τις καλύτερες εκδηλώσεις και τόσο ο κόσμος όσο και η ποιότητα της εκδήλωσης κάνει την Ένωση Αστακηνών να ξεχωρίζει για το μεγάλο και ωφέλιμο πολιτιστικό έργο που παράγει.

Στη κατάμεστη, από Αστακηνούς και Φίλους, αίθουσα, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με θέμα: Ο ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΑΚΟΥ.  

Η εκδήλωση αυτή αποτελεί μέρος των δραστηριοτήτων που αναπτύσσει η ΕΝΩΣΗ με σκοπό

Read Full Post »

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΕΧΙΝΑΔΩΝ ΝΗΣΩΝ – ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΛΑΔΕΥΤΗΡΑ (ΑΘΗΝΑ 18-11-2012, ΕΝΩΣΗ ΑΣΤΑΚΙΝΩΝ)

  Με την ονομασία Ναυμαχία της Ναυπάκτου παρέμεινε στην ιστορία η ναυμαχία που έγινε στις 7 Οκτωβρίου του 1571 μεταξύ των ενωμένων στόλων της Ισπανίας, της Βενετίας, της Γένουας, της Νεάπολης και Σικελίας και του Πάπα εφενός και του ενιαίου στόλου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφετέρου, παρά την είσοδο του Κορινθιακού Κόλπου κοντά στις νήσους νότιες Εχινάδες παρά το Ακρωτήριο Σκρόφα. (el.wikipedia.org)

Η  ονομασία της προήλθε όχι από την πόλη της Ναυπάκτου αλλά από την ονομασία (θέση) του Κόλπου που έγινε η ναυμαχία, επειδή τότε ολόκληρος ο Κόλπος λεγόταν από τους Ενετούς «Κόλπος της Ναυπάκτου. Η Ναυμαχία των Εχινάδων Νήσων  (λανθασμένα αναφερόμενη ως Ναυπάκτου)  είναι μια από τις σημαντικότερες ναυμαχίες στην παγκόσμια ιστορία και η αμέσως μετά της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας ιστορικότερη ναυμαχία. Αποτελεί δε ακόμη και ιστορικό σταθμό στη ναυτική τακτική καθώς και στη ναυπηγική.

Στη Ναυμαχία αυτή έλαβε μέρος ως υπαξιωματικός της γαλέρας Μαρκέσα (Marquesa), ο μετέπειτα διάσημος Ισπανός συγγραφέας Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Αν και άρρωστος με πυρετό την ημέρα εκείνη, ο Θερβάντες αρνήθηκε να μείνει κάτω, και παρεκάλεσε να του επιτραπεί να λάβει μέρος στη μάχη. Πολέμησε και πληγώθηκε τρεις φορές από σφαίρα, δύο στο στήθος και μία που του άφησε μόνιμη αναπηρία στο αριστερό (ευτυχώς) χέρι, πράγμα που αναφέρει στο έργο του «Ταξίδι στον Παρνασσό». Ο Θερβάντες πάντα ένοιωθε υπερήφανος για τη συμμετοχή του στη Ναυμαχία, πίστευε ότι «είχε λάβει μέρος σε ένα γεγονός που θα διεμόρφωνε την πορεία της ευρωπαϊκής Ιστορίας», (που όπως αποδείχθηκε ιστορικά δεν είχε άδικο), ενώ συπλήρωνε σε κείμενό του γι΄ αυτήν: «την ημέρα εκείνη διαλύθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο η μέχρι τότε υφιστάμενη πεποίθηση, ότι οι Τούρκοι ήταν στη θάλασσα αήττητοι«.

Η Ναυμαχία (αναφερόμενη ως) της Ναυπάκτου υπήρξε το τέλος των κωπήλατων πολεμικών πλοίων και η ανατολή των ιστιοφόρων στους κατά θάλασσα αγώνες. Μια ιστορική διαδρομή 2.500 ετών και πλέον, του κουπιού, που είχε ξεκινήσει από την Αργοναυτική εκστρατεία έφθασε στο τέλος της για να δώσει τη σειρά του στο πανί ως κύριο μέσο πρόωσης, που βεβαίως είχε ξεκινήσει εξ ανάγκης στα εμπορικά πλοία, λόγω των μεγάλων αποστάσεων που έπρεπε να καλύψουν, αλλά που δεν είχε όμως δοκιμασθεί για περιορισμένες κατ΄ έκταση ναυμαχίες. Σ΄ αυτή την τότε σύγχρονη εξέλιξη, η ναυτική τέχνη και η ναυπηγική προσαρμοζόμενες άρχισαν να παρουσιάζουν τεράστια ιστιοφόρα για να καταλήξουν στα λεγόμενα Δίκροτα και Τρίκροτα που θα καλύψουν ανάγκες των επόμενων πέντε αιώνων προκειμένου και αυτά να υποκλιθούν στη νεότερη γενιά του ατμού και του σιδήρου. Η ναυμαχία αυτή σήμανε επίσης το τέλος των επιδιώξεων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για μιαν έξοδο στον Ατλαντικό.

Η ‘ΕΝΩΣΗ ΑΣΤΑΚΗΝΩΝ ΑΘΗΝΑΣ’  διοργάνωσε στις 18-11-2012  εκδήλωση με θέμα  Εχινάδες Νήσοι ¨Αιώνιοι φρουροί του Αστακηνού κόλπου»  όπου  ο γιατρός Χρήστος Κλαδευτήρας  στην ομιλία του, με αγάπη για το γενέθλιο τόπο αλλά και για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, αναφέρθηκε στο ιστορικό αλλά και με λεπτομέρειες στα συμβάντα της Ναυμαχίας των Εχινάδων.

Έχουμε τη χαρά να δημοσιεύουμε στο σύνολό του το υλικό της ομιλίας του (κείμενα και φωτογραφίες), που ευγενικά μας παραχώρησε ο γιατρός Χρήστος Κλαδευτήρας. Υλικό χρήσιμο στους ιστορικούς, στους σπουδαστές και τους ερευνητές της ιστορίας.

Τον ευχαριστούμε θερμά

ΟΜΙΛΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΛΑΔΕΥΤΗΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΕΧΙΝΑΔΩΝ (ΑΘΗΝΑ, 18-11-12) ΕΝΩΣΗ ΑΣΤΑΚΙΝΩΝ

 

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

Read Full Post »

ΔΙΑΛΕΞΗ – ΕΧΙΝΑΔΕΣ ΝΗΣΟΙ: ΑΙΩΝΙΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ ΤΟΥ ΑΣΤΑΚΗΝΟΥ ΚΟΛΠΟΥ (Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΕΧΙΝΑΔΩΝ ΝΗΣΩΝ)

Η ‘ΕΝΩΣΗ ΑΣΤΑΚΗΝΩΝ ΑΘΗΝΑΣ’  διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία διάλεξη σχετικά με τη Ναυμαχία των Εχινάδων Νήσων, η οποία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την πορεία της χώρας μας και των Χριστιανικών  Ευρωπαικών λαών γενικότερα. Οι Εχινάδες νήσοι δεσπόζουν   στον κόλπο του Αστακού και επιρρεάζουν  διαχρονικά ποικιλοτρόπως, την πορεία των παραλίων της Ακαρνανίας .

Η εκδήλωση έγινε στο Ξενοδοχείο Αμαλία στο Σύνταγμα σήμερα 18.11.2012 με ομιλητές, το γιατρό Χρήστο Κλαδευτήρα και το δικηγόρο Σταμούλη Μακρή. Ο γιατρός Χρήστος Κλαδευτήρας αναφέρθηκε κυρίως στο ιστορικό της (ψευδώς φερόμενης ως Ναυπάκτου) Ναυμαχίας. Ο δικηγόρος  Σταμούλης Μακρής αναφέρθηκε στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των νήσων καθώς και στις δραστηριότητες που έχουν επιβαρύνει το φυσικό τους περιβάλλον.

Η αίθουσα ήταν κατάμεστη και οι ομιλίες άκρως ενδιαφέρουσες. Ελπίζουμε προσεχώς να έχουμε, για σας, τα κείμενα ή έστω αποσπάσματα των ομιλιών.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Read Full Post »

Η οδική διαδρομή: Μαχαιράς – Μπαμπίνη – Αετός – Αρχοντοχώρι – Κανδήλα – Μύτικας

Από τη Μαχαιρά για να πάμε να απολαύσουμε και να χαρούμε τη θάλασσα συνήθως κατεβαίνουμε στον Αστακό. Ό λόγος που τον προτιμάμε εκτός του ότι είναι γραφικός είναι και ο αρκετά καλός δρόμος που τον συνδέει με  το χωριό μας.

Τα τελευταία χρόνια  έχουμε   άλλη μία πολύ καλή επιλογή για να πάμε στο θάλασσα.

Μέσω Μπαμπίνης, Αετού, Αρχοντοχωρίου, Καντήλας, μπορούμε να κατέβουμε στο Μύτικα που είναι το ίδιο όμορφος.

Ο λόγος που παλιότερα δεν ακολουθούσαμε τη διαδρομή αυτή ήταν ο κακός δρόμος. ΄΄Σαν το δρόμο τσ ΄Ζάβτσας΄΄ έλεγαν οι παλιότεροι για να πουν πως ένας δρόμος είναι σε κακή κατάσταση και επικίνδυνος.

Τα τελευταία χρόνια ο δρόμος αυτός είναι πολύ βελτιωμένος και η διαδρομή προς Μύτικα είναι απολαυστική, με πολλά αξιοθέατα.

Επίσης ο  Μύτικας είναι η καλύτερη επιλογή για κάποιους που προτιμούν ήσυχους περιπάτους αποφεύγοντας το συνωστισμό του Αστακού.

Δείτε Φωτογραφίες που τραβήχτηκαν το Μάρτη του 2012

Read Full Post »

μην χάσουμε κι αυτό το καλοκαίρι…

 

Read Full Post »

ΠΑΙΩΝΙΕΣ ΚΙ ΑΛΛΑ ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ ΑΠ΄ΤΑ ΞΗΡΟΜΕΡΙΤΙΚΑ ΒΟΥΝΑ

Η  Άνοιξη  ήρθε!

Οι παιώνιες και τ΄άλλα αγριολούλουδα του Μάρτη άνθισαν ξανά στα αγέρωχα Ξηρομερίτικα βουνά.

Απολαύστε την ομορφιά τους ! Χαρείται την Άνοιξη !

Read Full Post »

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ – ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΕΛΑΚΗΣ

Η  Μαχαιρά είναι ένα χωριό με παράδοση και μακρά ιστορία. Ιστορία που σκιαγραφείται μέσα από την πορεία των Mαχαιριώτικων οικογενειών και των ανθρώπων της. Ένα παράδειγμα είναι η οικογένεια Καρελάκη, με καταγωγή από την Κρήτη που μαζί με άλλους Κρήτες την περίοδο των Ορλοφικών κατέφυγαν αρχικά στην  Ήπειρο και αργότερα εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μας.

Ο  Βαγγέλης Καρελάκης από το 1920 έκανε εμπόριο με κάρα, μεταφέροντας στα Γιάννενα προϊόντα της περιοχής  κυρίως καπνά και βελανίδι, κι έφερνε από  κει δέρματα, μέλι  ασπροκαλάμποκο, ξυλεία, τυροκομικά, σκεύη, βαρέλια κλπ.

Δρομολόγιο πολύ επικίνδυνο εκείνη την εποχή, λόγω ύπαρξης ληστών στη διαδρομή, τους οποίους φιλοδωρούσαν με καπνό για να έχουν την εύννοιά τους.

Δύο γνωστοί σταθμοί των κάρων της εποχής για ανεφοδιασμό και ξεκούραση, ήταν  στο Κομπότι και στο Τέροβο.

Τα κάρα στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν με φορτηγά.

Τις φωτογραφίες που ακολουθούν μας τις παραχώρησε  ευγενικά ο Ανδρέας Καρελάκης.

Η πρώτη φωτογραφία είναι του 1925 και απεικονίζεται ο Βαγγέλης Καρελάκης με ένα από τα πρώτα φορτηγά που έχουν κυκλοφορήσει στη χώρα. Έπερνε μπροστά με μανιβέλα.Με αυτό έκανε εμπόριο από το λιμάνι του Αστακού. Την περίοδο εκείνη αγοράστηκαν τα σπίτια του Καρελάκη κατά μήκος της παραλίας του Αστακού που χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες εμπορευμάτων, κυρίως βελανιδιού που ήταν απ΄τα κύρια προϊόντα παραγωγής της περιοχής.  Με αυτό μεταφέρθηκε  η   πέτρα με την οποία χτίστηκε η περίτεχνη εκκλησία της Μαχαιράς από Ηπειρώτες μαστόρους καθώς  πέτρα και γενικώς οικοδομικά υλικά για το χτίσιμο των σπιτιών της Μαχαιράς αλλά και των γύρω χωριών. Πριν απ΄αυτό η οικογένεια Καρελάκη, για μικρό χρονικό διάστημα διέθετε ένα ατμοκίνητο αυτοκίνητο.

Η  φωτογραφία αυτή, είναι πριν τον πόλεμο. Απεικονίζει ένα πολύ όμορφο φορτηγό του Καρελάκη στην Αθήνα, που τότε είχε γίνει το κέντρο του εμπορίου της χώρας.

Αυτό το αυτοκίνητο το ακολούθησε η  θρυλική χαρχάλω (μερσεντές) που κουβάλησε οικοδομικά υλικά και άμμο από το ποτάμι (έτσι αναφερόταν ο Αχελώος) για το χτίσιμο των καμένων από τους Γερμανούς  χωριών.

Ακολούθησε το μερσεντές φορτηγό της διπλανής φωτογραφίας, που είναι τώρα παροπλισμένο στην αυλή του σπιτιού του Αντρέα Καρελάκη.

Στη συνέχεια ακολούθησαν τα τριαξονικά  με τα οποία μεταφερόταν οι νομάδες βλάχοι με τις οικογένειές τους, τα άλογα, τα μουλάρια τους και τα κοπάδια τους, από τα βουνά στα χειμαδιά και το αντίθετο. Και η ζωή συνεχίζεται…

Βαγγέλης Καρελάκης παιδί του Θόδωρου.

  Θόδωρος Καρελάκης και  Ειρήνη Καρελάκη το γένος Κουβέλη (Καλέτση, αδερφή του Γιάννη)

Μεταξύ των εικονιζομένων είναι και Κώστας  Πλιάτσικας (πατέρας του Βαγγέλη που γνωρίσαμε), οδηγός του φορτηγού του Βαγγέλη Καρελάκη, περίπου το 1930.

Πληροφορίες: Ανδρέας Καρελάκης

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΙΚΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΠΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ ΧΩΡΙΑΝΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟΔΕΧΟΥΜΕΝΕΣ

Read Full Post »

ΠΑΝΤΑ ΝΑ ΑΝΤΑΜΩΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΦΑΝΤΩΝΟΥΜΕ ( … ΜΕ ΚΑΛΕΣ ΑΦΟΡΜΕΣ)

Το βράδυ της Κυριακής 7 Αυγούστου, που πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του φωτογραφικού λευκώματος του Γιώργου Κουβέλη «ΜΑΧΑΙΡΑΣ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ – 226 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ» που έκδωσε  η Ξηρομερίτικη Εταιρεία Λόγου και Τέχνης,  ήταν μια πολύ ευχάριστη βραδυά, για αυτούς  που βρέθηκαν στην  όμορφη κεντρική πλατεία της Μαχαιράς.

    Οι χαρισματικοί ομιλητές

Σπύρος Μακρυπίδης, Ιατρός

Κώστας Τσαπαρέλης, πρώην πρόεδρος Ο.Π.ΣΥ.Ξ.

Βασίλης Ζαγκώτας, Δάσκαλος-Ιστορικός

Μαρία Αγγέλη, Φιλόλογος-Λογοτέχνης

Γιώργος Κουβέλης, Δημιουργός του φωτογραφικού λευκώματος

με το συντονισμό του Μπάμπη Τσελεπή, Προέδρου της Ξ.Ε.ΛΟ.Τ.,

     με αφορμή το φωτογραφικό λεύκωμα, μας ταξίδεψαν νοερά ζωντανεύοντας μνήμες,  στα περασμένα χρόνια, στις παλιές όμορφες μέρες της νιότης και της απλότητας, σε εποχές σκληρές αλλά γλυκές… γεμίζοντας με νοσταλγία και συγκίνηση την ατμόσφαιρα.

Εκτός από τις γεμάτες καρέκλες των οργανωτών της εκδήλωσης, οι θαμώνες των καφενείων της πλατείας είχαν στραμμένο το βλέμμα και την προσοχή τους στους ξεχωριστούς ομιλητές, παρακολουθώντας τους με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθυναν: ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Μαχαιράς Νίκος Τριάντης, ο πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου Ξηρομέρου Βασίλης Μουρκούσης και ο Γυμνασιάρχης ποιητής Άρης Μπιτσώρης.

Αμέσως μετά την παρουσίαση του λευκώματος, προβλήθηκαν δυο ντοκυμαντέρ του Χριστόδουλου Κουβέλη:  «η δημοκρατία στο απόσπασμα» και «Μαχαιράς: τόπος, γη, άνθρωποι»  τα οποία άρεσαν και χειροκροτήθηκαν θερμά μετά το τέλος της προβολής τους από τους παρεβρισκόμενους.

Ακολούθησε παραδοσιακή συνεστίαση που είχαμε την ευκαιρία, να κουβεντιάσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις, να διασκεδάσουμε.

Ήταν μια βραδυά Τέχνης, Πολιτισμού, Συγκίνησης, Επικοινωνίας και Ψυχαγωγίας .

Ευχαριστούμε  ειλικρινώς,   όσους μας τίμησαν με την παρουσία τους.

Read Full Post »